ایسنا علوم پزشکی تهران – یک عضو انجمن روانپزشکان ایران از افزایش چشم گیر احساس نیاز برای مراجعه به کلینیک های روانشناسی در شرایط کرونا خبر داد و گفت: هیچ ضرورتی ندارد افراد مدام در جریان انواع اخبار که به شیوه های مختلف به خصوص از طریق شبکه های مجازی منتشر می شوند قرار بگیرند. چرا که اگر ما هر لحظه پای تلفن همراه باشیم و هر پیامی را پردازش و فوروارد کنیم این تجارب و اطلاعات تلخ و پیام های منفی می تواند شدت اضطراب را در ما و دیگران افزایش داده و آسیب زا باشد.

دکتر علی اصغر اصغر نژاد در گفتگو با خبرنگار ایسنا واحد علوم پزشکی تهران به مهمترین چالش ها و مشکلات روحی و روانی خانواده ها در شرایط فعلی شیوع کرونا ویروس اشاره کرد و افزود:انتشار کووید-۱۹ به دلیل سرعت انتقال آن که از ویژگی های این ویروس است باعث ایجاد یک وضیعت اورژانس در بهداشت جهانی در کمتر از چند ماه در سراسر کشورهای جهان شده است. این بیماری واگیردار نه تنها سبب نگرانی هایی در ارتباط با سلامت جسمی همگانی شده بلکه سبب بروز تعدادی از بیماری های روانشناختی نیز می شود. در این شرایط، حفظ وضیعت سلامت روان افراد ضروری است زیرا مردم در قسمت های مختلف جامعه ممکن است محرک های استرسزایی در طول انتشار کووید-۶۱ تجربه نمایند. از این رو در وضیعت پرمخاطره فعلی، شناسایی افراد مستعد اختلالات روانشناختی در سطوح مختلف جامعه که سلامت روان آنها ممکن است به خطر افتد امری ضروری است تا با راهکارها و تکنیکهای مناسب روانشناختی بتوان سلامت روان افراد را حفظ نمود.

این روانپزشک خاطر نشان کرد: متاسفانه در شرایط امروز کشور ما با دو نوع مشکل اقتصادی و شیوع ویروس کرونا ویروس مواجه است و به گونه ای که وضعیت نامناسب اقتصادی مشکلات ناشی از کرونا و مشکلات ناشی از شیوع کرونا نیز مشکلات اقتصادی را تشدید می کنند و این دو با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند و در این شرایط‌ کسانی که نان آور خانواده هستند در مواجه با هر دو شرایط نامناسب قرار دارند. به همین جهت این افراد باید از نظر روحی و روانی بیشتر مورد درک و حمایت عاطفی قرار بگیرند تا کمتر دچار سرخوردگی و رنجش قرار بگیرند.

وی افزود: قبل از شیوع کرونا خانواده ها را به پیوندهای اجتماعی، پیوندهای فرد به فرد و نیز حفظ آنها تشویق می کردیم تا همین پیوندها تبدیل به مکانیسمی برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی شوند، اما این روزها به سبب رعایت پروتکل های بهداشتی و تاکید روی حفظ حریم ها و فاصله گذاری اجتماعی این پیوندها کاهش یافته است و یک سری فشارها و استرس ها در درون خانواده ایجاد شده به ویژه در درون خانواده هایی که هیچ مکانیسمی برای تقویت فعالیت جایگزین وجود ندارد.

این روانپزشک اظهار کرد: عمده ترین مشکلات خانواده ها در دوران کرونا این است که آمادگی روحی و روانی را برای مقابله با این مسئله نداشته و افراد از طریق دولت، رسانه و جامعه از لحاظ ذهنی آمادگی لازم برای تحمل این شرایط را ندارند و فعالیت های جایگزین در درون خانواده ها هم وجود ندارند و همین باعث ایجاد سرآسیمگی و آشفتگی می شود.

وی در ادامه با بیان اینکه ترس و نگرانی از ابتلا به کرونا تبعات روانی بیشتری رو متوجه افراد قرار می دهد، تصریح کرد: اینکه افراد در تامین طبیعی ترین نیاز خود که تماس فیزیکی و لمسی است مدام با ترس و نگرانی مواجه باشد دچار حالت اضطراب، احساس ناامنی، بر ریختگی و احساس و خطر و تهدید قرار می گیرد.

اصغرنژاد اظهار کرد: شرایط موجود باعث شده فضایی افسرده ساز و نوعی رخوت جمعی در محیط خانواده ها ایجاد شود فشارهای اقتصادی خانواده ها، اندک بودن ایمنی روحی و نداشتن آمادگی لازم برای پذیرش تبعات کرونا منجر به ایجاد و افزایش افسردگی شده و اگر بدون درمان رها شود تبعاتش مدت ها و حتی در دوران پسا کرونایی نیز دامنگیر افراد و جامعه خواهد بود.

بنابراظهارات این دکتری تخصصی روانشناسی بالینی، در شرایط شیوع کرونا نه تنها باید به حفظ سلامت جسمی اهمیت داد، بلکه باید مراقب سلامت روان خود و افراد خانواده هم بود. گاهی اپیدمی اضطراب بسیار سریع‌تر از اپیدمی بیماری رشد می‌کند و ابهامات موجود در این شرایط می‌تواند احساس ناامنی، نگرانی و اضطراب را افزایش دهد.

این استادیار گروه روانشناسی انستیتو روان پزشکی اظهار کرد: ورزش و بازی های آپارتمانی را از فضای مجازی بیاموزیم و با افراد خانواده و به خصوص کودکانمان اجرا کنیم، برای شادی کردن از کوچکترین فرصت ها هم استفاده کنیم، مکالمات مثبت با اعضای خانواده، داستان گویی و تعریف حکایات و خاطرات خوش قدیمی علائم افسردگی را کاهش می دهد.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران با تاکید بر اینکه احساس نیاز برای مراجعه به کلینیک های روانشناسی و روانپزشکی در دوران شیوع کرونا به طور چشم گیری افزایش یافته است، گفت: علارقم این احساس نیاز میزان مراجعات حضوری به کلینیک ها به دلیل ترس از ابتلا به کرونا کاهش یافته است و اگر در بسیاری از مواقع این مراجعات به طور مجازی صورت می گیرد. اگر چه به طور کلی میزان مراجعات به درمان در بین مردم به دلیل همین نگرانی کاهش یافته است.

این روانپزشک با تاکید احساس ناامنی و اضطراب بیش از حد نسبت به شیوع کرونا به مراتب تبعات خطرناک تری برای افراد خواهد داشت، گفت: اینکه افراد به طور طبیعی نسبت به این ویروس احساس خطر کند و پروتکل های بهداشتی را رعایت نمایند امری طبیعی است اما نگرانی و ناامنی بیش از حد می تواند به مشکلات روانی نظیر بیماری هایی نظیر وسواس، اضطراب و احساس برانگیختگی روانی تبدیل شود که نه تنها کمکی به افراد نمی کند بلکه سیستم ایمنی افراد را بسیار تضعیف و شانس ابتلا به بیماری را افزایش خواهد داد. برای اینکه بتوانیم در مقابل تمامی استرس های معلول کرونا و خود کرونا در امان باشیم باید ابتدا خودمراقبتی کافی داشته تا امنیت روانی ابتلا به بیماری افزایش یابد.

دکتر اصغرنژاد تاکید کرد: مطالعات زیادی در این مدت انجام گرفته که نشان می دهد مشکلات و آسیب های روانی متفاوت و گوناگون از جمله مشکلات خواب، انواع بیماریهای اضطرابی، افسردگی وخشونت های خانگی و انواع اعتیادها از جمله اعتیاد به غذا خوردن، بازی های رایانه ای و مشروبات الکلی و غیره در کشورهای مختلف جهان در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه افراد از قرار گرفتن در معرض اخبار ناخوشایند و بد پرهیز کنند، گفت: هیچ ضرورتی ندارد افراد مدام در جریان انواع اخبار که به شیوه های مختلف به خصوص از طریق شبکه های مجازی منتشر می شوند قرار بگیرند. چرا که اگر ما هر لحظه پای تلفن همراه باشیم و هر پیامی را پردازش و فوروارد کنیم این تجارب و اطلاعات تلخ و پیام های منفی می تواند شدت اضطراب را در ما و دیگران افزایش داده و آسیب زا باشد. در حوزه اخبار مرتبط هم بهتر است منابع اطلاعاتی خود را به منابع معتبر مانند سازمان جهانی بهداشت یا وزارت بهداشت کشور یا سایت های علوم پزشکی محدود کنیم، چون بقیه سندیت نداشته و اضطراب بیشتری ایجاد می کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران به راهکار رفع مشکلات روحی در شرایط کرونا اشاره کرد و گفت: در شرایطی که سلامت روان همه افراد جامعه تحت تأثیر ویروس بسیار مسری کووید-۱۹ در خطر بوده بهتر است از شیوه های روان درمانی مناسب و از راه دور و با استفاده امکانات به روز نظیر ویدیو کنفرانس، برنامه های آنلاین، استفاده از اپ های مناسب و نهایتا تلفن پروتکل های درمانی مناسب ارائه شود چرا که مطابق تحقیقات این شیوه ها در درمان بیماری های اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه موثر است. از این رو با توجه به دسترس بودن امکانات ذکر شده درکشور می توان اختلالات روانشناختی مختلف را در افراد مستعد شناسایی و با ارائه پروتکل های روان درمانی مناسب از میزان اضطراب ، افسردگی،اختلال استرس پس از سانحه و همچنین سایر اختلالات روانشناختی در بین افراد مختلف جامعه را کاهش داده و سلامت روان افراد که امری ضروری بوده را حفظ کرد.

وی در پایان تاکید کرد: دولت نیز باید برنامه ریزی درستی در خصوص رعایت پروتکل های بهداشتی و کمک به اقشار ضعیف و افرادی که به سبب کرونا شغل خود را از دست داده اند،انجام دهد و از طریق رسانه های جمعی به خصوص رسانه های ملی برنامه های خوبی را برای مردم تدارک ببینند. هم چنین قوانینی که وضع می شود ضمانت اجرایی داشته باشد و در تمام شهرها به صورت کامل اجرا شوند، خود مردم هم وظیفه دارند پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند و تا زمانی که یک عزم جدی در تمام لایه های جامعه وجود نداشته باشد، در واقع این پیک های کرونا مجددا تکرار می شود.