ساناز فرمند – گفتاردرمانی به عنوان یکی از شاخه های توانبخشی با بهره مندی از تکنیک ها و اقدامات موثر، اختلالات مرتبط با گفتار و زبان افراد را رفع می کند.

شاید بسیاری از افراد تصور کنند که گفتار درمانی تنها محدود به کودکان است، حال آنکه در هر سنی نتیجه موثری خواهد داشت. برای مثال می توان برای درمان افرادی که دارای اختلالات بلع، دشواری گفتار و اختلالات ادراک هستند نیز از گفتار درمانی استفاده کرد.

گفتاردرمانی و لکنت زبان

یکی از اختلالات شایعی که به کمک گفتار درمانی رفع خواهد شد، لکنت زبان است. پیش از بررسی نحوه درمان این اختلال با گفتار درمانی باید بدانیم لکنت زبان چیست؟ در یک تعریف ساده از گفتار درمان مرکز درمان در منزل دم می توان گفت، لکنت زبان در حقیقت یک ناروانی در گفتار است؛ یعنی شخص نمی تواند روان و راحت صحبت کند. لکنت زبان به طور معمول دو حالت دارد:

۱-لکنت کلونیک یا حالت تکراری در بیان کلمه

در این حالت شخص یک سیلاب از کلمه‌ای را با سرعت و تشنج تکرار می‌کند. مثلا کلمه پدر را چنین بیان می‌کند : پ پ پ پدر.

۲-لکنت تونیک یا توقف در تلفظ

در این حالت شخص دچار وقفه در تلفظ و ادای کلمه همراه با فشار، کوشش و حرکات خاصی است. همچنین کودک مبتلا به این لکنت برای ادای کلمه شدیدا به خودش فشار می‌آورد و پس از لحظاتی سکون بطور ناگهانی و با تشنج کلمه را ادا می‌کند. هرچه این شدت قفل شدن شدید باشد، لکنت او شدید تر تلقی می شود.

رسول فتحی گفتاردرمان کلینیک دم رابطه با لکنت زبان می گوید: افرادی که لکنت دارند می دانند چه می خواهند بگویند، اما به سختی آن را بیان می کنند. همچنین لکنت ممکن است در میان کودکان کوچکتر یک روند طبیعی در یادگیری صحبت باشد. با این حال، گاهی اوقات لکنت یک وضعیتی مزمن است که تا بزرگسالی ادامه می یابد. این نوع لکنت زبان می تواند بر روی اعتماد به نفس و تعاملات فرد با دیگران تاثیر بگذارد.

گفتاردرمانی در منزل برای کودکان موثرتر است

لکنت زبان علت واحدی ندارد!

این گفتار درمان در تشریح علت به وجود آمدن لکنت زبان، گفت: حقیقت این است که بعد از این همه سال هنوز نمی توان به طور دقیق گفت که علت لکنت زبان چیست. اما به طور تقریبا می توان گفت که لکنت زبان نمی‌تواند علت واحدی داشته باشد. درو واقع عوامل مختلفی مانند ژنتیک، عوامل موروثی، اختلالات مغزی، عوامل عاطفی و تنش های عصبی می تواند باعث ایجاد لکنت زبان شود.

او ادامه داد: در خصوص تنش عصبی باید گفت که وقتی استرس به شخص وارد می شود، عصب های زبان یا لب او دچار مشکل می شوند و نمی تواند به راحتی آنها تکان دهد یا تنفس او از حالت طبیعی خارج می شود به همین دلیل دچار لکنت زبان می شوند.

بسیاری از افرادی که لکنت زبان دارند دچار بعضی از ناراحتی های عصبی و ناسازگاری ‌های اجتماعی هستند. اما تشخیص اینکه آیا اینگونه ناراحتی های روانی علت لکنت زبان است و یا لکنت خود حاصل حالات و فشارهای ناشی از اختلالات روانی است، بسیار مشکل است. در بعضی از مواقع لکنت زبان ممکن است حاصل نارسایی ها و اختلالات دستگاه عصبی باشد و یا در مواردی نیز لکنت زبان از زمان کودکی در اثر بعضی ناهنجاری های خفیف فیزیولوژیکی پدید می‌ آید.

لکنت زبان در میان پسران بیشتر از دختران است

وی با بیان اینکه لکنت زبان در میان پسران بیشتر از دختران است، افزود: لکنت زبان معمولا از ۳ تا ۷سالگی شروع می شود و بیشترین فراوانی را در حدود ۵ سالگی دارد. هرچند شیوع بیماری یک درصد بوده اما نسبت پسران به دختران تقریبآ ۴ به ۱ است.

او اضافه کرد: زمان درمان آن بستگی به شدت لکنت زبان دارد. برای مثال یک سرماخوردگی جزیی نیازی به مراجعه به پزشک ندارد و با کمی استراحت خوب می شود. اگر لکنت زبان خیلی سطحی باشد یا بر اثر یک اتفاق ایجاد شود با حمایت و همراهی خانواده رفع خواهد شد. اما اگر شدید باشد، به راحتی رفع نخواهد شد و باید به کارشناس گفتار درمان مراجعه کنند.

او همچنین ادامه داد: بزرگسالانی که لکنت زبان دارند به دلایل وجود زمینه ارثی و ژنتیکی احتمالا در کودکی یا نوجوانی نیز دچار این عارضه بوده اند. به همین دلیل در بزرگسالی می توانند تحت فشارهای عصبی به لکنت زبان دچار شود. البته به غیر از این بر اثر عارضه مغزی هم احتمال بروز لکنت زبان در بزرگسالی وجود دارد.

لکنت زبان معمولا از 3 تا 7سالگی شروع می شود و هرچند شیوع بیماری یک درصد بوده اما نسبت پسران به دختران تقریبآ ۴ به ۱ است.

تکنیک های گفتار درمانی در کودکان

گفتار درمانگر کلینیک دم در توضیح نحوه درمان لکنت زبان گفت: اگر مشکل لکنت در نحوه بیان باشد کارشناس گفتار درمان به او آموزش می دهد که چگونه کلمات را ادا کند. همچنین برای شروع تمرین از کلمات و جمله های ساده استفاده می کند.

او در ادامه گفت: برای این تمرینات تکنیک های خاصی هم وجود دارد. برای مثال در تکنیک حساسیت زدایی که برای کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد، گفتار درمانگر کودک را در شرایط و موقعیت های خاص قرار می دهد. برای نمونه می گوید فعلا کودک در جمع غیرخانوادگی یا در حضور افرادی که راحت نیست صحبت نکند. سپس در مراحل مختلف به تدریج شرایط و تعداد افراد را تغییر می دهد و لکنت زبان کودک به مرور کمتر می شود.

تاثیر رفتار خانواده بر روندگفتار درمانی

وی یکی از عوامل تاثیر گذار در درمان کودک را محل زندگی فرد دانست و گفت: یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در بهبود کودک نوع برخورد خانواده با او است؛ اینکه خانواده با کودک به صورت دیکتاتوری و دستوری برخورد می کند یا برعکس نوع رفتار آنها حمایتی است. در بسیاری از موارد، روند درمان کودک در اتاق گفتار درمان شرایط به خوبی پیش می رود و در حال بهبودی است، اما زمانی که به خانه باز می گردد، لکنت زبان او زیاد می شود.

گفتاردرمانی در منزل برای کودکان موثرتر است

گفتاردرمانگر کلینیک دم در انتها، گفتار درمانی در منزل به خصوص برای کودکان را تاثیرگذار تر دانست و اضافه کرد: صد در صد برای کودکان گفتار درمانی در منزل تاثیر بیشتری دارد، چراکه از یک سو امنیت روانی او در خانه بالا است و از سویی دیگر گفتاردرمان می تواند شرایط و نحوه رفتار خانواده را ببیند.

به همین دلیل است که بسیاری از گفتار درمان ها توصیه می کنند حتی اگر خانواده ها ترجیح می دهند روند درمان را در مراکز درمانی طی کنند، حتما چند جلسه گفتار درمانی در منزل انجام دهند تا درمانگر بتواند همه جوانب را بسنجد. مرکز درمان در منزل دم جهاد دانشگاهی با دارا بودن متختصصین مجرب گفتار درمانی آماده ارائه خدمات مربوط به گفتار درمانی در منزل است. فقط کافی است از طریق شماره تماس ۶۴۰۶۴-۰۲۱ تماس بگیرید یا به سایت کلینیک دم مراجعه کنید.