رئیس فرهنگستان علوم پزشکی مهمترین مساله نظام سلامت را پیاده نشدن سیاست‌های کلی «سلامت» دانست.

دکتر علیرضا مرندی با اشاره به ابلاغ سیاست‌های کلی نظام سلامت در فروردین ۱۳۹۳ از سوی رهبری گفت: عدالت در سلامت ‌مبنای تدوین این سیاست‌هاست و هشت سال است که سیاست‌های کلی «سلامت» که مهمترین و شاخص‌ترین آن‌ها، ایجاد شبکه بهداشت درمانی است پیاده نشده است. تاکنون هر وزیر بهداشتی که بر سر کار آمده است، گفته که می‌خواهد این سیاست‌ها را پیاده کند با این حال تاکنون این سیاست‌ها عملی نشده است. البته دکتر عین‌اللهی قول پیگیری اجرای این سیاست‌ها را داده است، فرهنگستان علوم پزشکی نیز این موضوع را پیگیری می‌کند.

وزیر اسبق بهداشت ادامه داد: مقام معظم رهبری هم در دوران وزارت دکتر نمکی و هم در دوران وزارت دکتر عین اللهی بر اجرای شبکه بهداشت درمانی تاکید کرده‌اند. در صورت به اجرا درآمدن این شبکه، نگرانی به‌حق مردم راجع‌به توزیع ناعادلانه پزشک برطرف می‌شود چراکه منابع مالی و نیروی انسانی به صورت عادلانه توزیع خواهد شد، آحاد مردم از مراقبت‌های پیشگیری استفاده می‌کنند و در صورت نیاز به درمان ولو در دورترین نقطه کشور، درمان آنها پیگیری خواهد شد. بنابراین اجرای این سیاست‌ها، وظیفه وزیر بهداشت، وزارت‌خانه و نیز دانشگاه‌های علوم پزشکی است.

مرندی با بیان آنکه تشکیل شبکه بهداشت و درمان نیازمند همت است، به دوران مسئولیت خود که با جنگ تحمیلی همزمان شده بود پرداخت و گفت: من وقتی در سال‌های ۶۳ تا ۶۸ وزیر بهداشت بودم، کشور در اوج جنگ بود و پول کمی داشت، اما خدا را شکر الان وضعیت بهتر از آن زمان است. ما آن زمان سیاست‌های کلی نظام سلامت را نداشتیم، اما همینقدر که امام (ره) می‌فرمودند که باید برای مستضعفین و کوخ‌نشینان کار کرد، تلاش می‌کردیم که ببینیم چه کار می‌توانیم بکنیم.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی ادامه داد: مطالعات حتی پیش از انقلاب نیز نشان می‌دهد که در صورت عملی کردن شبکه بهداشت و درمان، کنیم وضعیت خوبی پیدا خواهیم کرد، اما آن زمان کمبود پزشک داشتیم تا جایی که از لیسانسه‌های هندی، پاکستانی و بنگلادشی نیز استفاده می‌کردیم. بنابراین نمی‌توانستیم این شبکه را از محیط تا تهران کامل کنیم. بلکه آنچه که مقدور بود را پیاده کردیم و همین موضوع باعث شد، شاخص‌های ما که مشابه وضعیت امروز افغانستان بود به سطح کشورهای توسعه‌یافته برسد.

با عدم‌ رسیدگی به وضعیت پزشکان، هرچقدر به ظرفیت دانشگاه‌ها اضافه شود موفق نخواهیم شد

مرندی همچنین در پاسخ به سوالی درباره احتمال کمبود پزشک در آینده، سیاست افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی رشته‌های پزشکی را به مخزنی تعبیر کرد که به خاطر وجود یک حفره هرگز پر نخواهد شد.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی گفت: اگر شما مخزن آبی داشته باشید و بخواهید آن را با همه ظرفیت پر کنید اما در پس آن یک حفره یا راه آب وجود داشته باشد، هرچقدر تلاش کنید اب از سوی دیگر آن خارج خواهد شد. دکتر لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی اعلام کرده‌اند که سال گذشته از نظام پزشکی چهار هزار درخواست خروج از کشور شده‌ است. به این ترتیب وقتی ما چنین حفره‌ای در مخزن خود داشته باشیم، هرچقدر به مخزن اضافه کنیم موفق به پر کردن آن نمی‌شویم. در واقع باید راه خروجی را بست و به وضعیت پزشکان رسیدگی کرد. در غیر این صورت هرچقدر که به ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی اضافه شود اعتبارات کشور هدر خواهد رفت و دلخوشی بیجایی ایجاد خواهد شد.

روایت از ایثارگری‌های کادر درمان

وزیر اسبق بهداشت در ارتباط با موضوع مهاجرت پزشکان ادامه داد: در طول جنگ تحمیلی هشت ساله که عده‌ای از مردم برای نجات جان خود از منطقه جنگی مهاجرت می‌کردند، جامعه پزشکی و پرستاری به صورت داوطلبانه و ایثارگرانه در خط مقدم جبهه ها حضور پیدا می‌کرد به طوری که کادر درمان شهدا، جانبازان و آزادگان بسیار زیادی به جامعه تقدیم کرده است.

او اضافه کرد: ما با راه‌اندازی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، در همه استان‌های کشور دانشگاه علوم پزشکی تاسیس کردیم. در حالی که قبلا شش دانشگاه پزشکی در کشور وجود داشت، در همه استان‌های محروم هم دانشگاه علوم پزشکی به راه انداختیم و بدون آنکه استاد داشته باشیم از رقمی کمتر از هزار دانشجوی پزشکی در سال، یکباره هفت هزار دانشجو جذب کردیم و اساتید برای تدریس به مناطق محروم می‌رفتند. بنابراین کادر درمان در این زمینه نیز از خود درخشش خارق‌العاده‌ای نشان داد.

دلیلی ندارد که مدام در رسانه‌ها به پر و پای جامعه پزشکی بپیچیم

مرندی همچنین به دوران پاندمی کووید۱۹ اشاره کرد و گفت: کادر درمان در دوران کرونا نیز که همه از این ویروس فراری بودند و در خانه بمانیم شعار شده بود در خط مقدم مبارزه قرار گرفت. بنابراین نمی‌توان گفت پزشکان در حال فرار کردن هستند. اما در عین حال توقعاتی دارند. آنها انتظار دارند که بیش از حد مورد اهانت قرار نگیرند. دلیلی ندارد که مدام در رسانه‌ها به پر و پای جامعه پزشکی بپیچیم. آیا با بقیه اقشار که علوم انسانی یا مهندسی خوانده اند هم چنین برخوردی انجام می‌شود؟

او با بیان اینکه بی‌حرمتی به پزشکان از جاهایی که کسی انتظار ندارد صورت می‌گیرد ادامه گفت: لازمه توفیق در حفظ سلامت‌ مردم آن است که برای جامعه پزشکی حرمتی قائل باشند. مردم از قدیم این حرمت را قائل بوده‌اند. اما از سوی‌ عده‌ای در جاهایی که کسی انتظار آن را ندارد مثل رسانه ملی، مجلس و شورای انقلاب فرهنگی به پزشکان مشاهده می‌شود. اگر این بی‌حرمتی‌ها از روی عمد باشد خیانت به کشور و اگر به صورت سهوی باشد صدمه به کشور است.

به جای تحقیر همه، پزشکان الگو را برجسته کنیم

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی به ذکر نمونه‌ای پرداخت و گفت: در ایام نوروز همه مردم به دنبال خوشگذرانی می‌روند. جامعه پزشکی هم مستثنی نیست. البته این موضوع شامل حال من نمی‌شود. اما اگر این قشر به مرخصی برود عده‌ای وارد گود می‌شوند که اعتراض می‌کنند که چرا پزشکان نیستند؟ بنابراین مدام دنبال تحقیر جامعه پزشکی نگردیم بلکه باید دنبال تجلیل از آنها باشیم، از خدمات شان تشکر کنیم و به جای تحقیر کردن همه، افراد الگوها در این جامعه را برجسته‌کنیم.

او در پاسخ به این سوال که آیا این اوضاع اقتصادی کشور است که به مهاجرت پزشکان می‌انجامد پاسخ داد: پزشکان هم مثل بقیه جامعه هستند، اما اگر دیگران آنقدر زیر ذره بین قرار نمی‌گیرند در حالی که همه چیز پزشکان دائما از جمله تعرفه‌ آنها زیر ذره‌بین است. تفاوت پزشکان با بقیه جامعه در این است که یک پزشک بسیار درس خوانده و عمر خود را در شرایط دشواری سپری کرده است. برای نمونه خود من به مدت ۲۵ سال فقط درس خواندم، از امکانات مالی محروم بودم و همسر و فرزندم در شرایط فوق العاده پایینی به سر بردند. در چنین شرایطی اگر یک پزشک توقع داشته باشد که بتواند ظرف یک مدت معقولی این خسارت را جبران کند که جلوی خانواده اش خجالت نکشد توقعش غیرمشروع نیست. بنابراین مسائل مادی حتما مطرح است اما اصل و اساس کار نیست بلکه حرمت آنها مهمتر است.

مرندی در پایان در پاسخ به سوالی درباره نامه چندماه گذشته حسینعلی، شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت مجلس به رهبری درباره مهاجرت پزشکان گفت: من نظر رهبری را نپرسیده‌ام. من مسئول تیم پزشکی مقام معظم رهبری هستم اما درباره این مسائل مثل خروج پزشکان از کشور با ایشان صحبت نکرده ام و ایشان هم به من چیزی نفرموده‌اند. اما مسلما از اینکه پزشکان از دست بروند متاسف می‌شوند.