واکسن ستیزی جرم است/ قرنطینه هوشمند؛ هیاهو برای هیچ/ نمکی عملا وزیر بهداشت روحانی نبود

واکسن ستیزانی که اخیرا بدون زدن ماسک بر چهره به میدان فاطمی رفتند تا با واکسیناسیون اجباری مخالفت کنند بخشی از سوژه روزنامه‌های امروز سه شنبه ۲۳ شهریور بودند. علاوه بر آن، روزنامه‌ها به موضوعاتی مثل واکسیناسیون شبانه در تهران، تغییر سیاست واکسیناسیون از تولید به واردات و همچنین حضور بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کنسرت‌های پزازدحام خواننده‌های لس آنجلسی در ترکیه پرداخته اند. در ادامه نگاهی به عناوین روزنامه‌های امروز صبح تهران می‌اندازیم.

کرونا لامبدا سوغات کنسرت خواننده‌های لس آنجلسی در ترکیه

روزنامه ابتکار گزارشی از برگزاری کنسرت خواننده‌های لس آنجلسی در همسایگی در ایران در روزهای کرونایی منتشر کرده است. این روزنامه نوشته: تصاویری که تا کنون از کنسرت‌های ترکیه منتشر شده حاکی از حضور جمعیت زیادی از افراد در سالن‌های کنسرت است و حضور ایرانیانی است که مدعی هستند، شرایط حضور در کنسرت برای آن‌ها ایمن است آن هم تنها با نشان دادن تست منفی کرونا هنگام ورودشان به کشور ترکیه. در شرایط شیوع کرونا آنچه هنگام ثبت نام کنسرت در سایت‌های فروش بلیت مشاهده می‌شود تنها ارائه تست منفی است وگرنه هیچیک از حاضران در این برنامه‌ها نه ماسکی به صورت دارند نه فاصله اجتماعی در میان آن‌ها معنا دارد و نه الزامی برای واکسینه بودن افراد و برگزاری این برنامه‌ها در فضای باز وجود داشته است مهم‌تر اینکه استانبول این روزها غیر از ویروس کرونا درگیر ویروس لامبدا نیز شده است اما مقامات ترکیه بر این باورند که شکست اقتصادی ناشی از حضور گردشگران در این کشور را می‌توانند با آزاد کردن برگزاری کنسرت‌ها و ورود و خروج به این کشور جبران کنند.
ابتکار در ادامه نوشته: حالا ایران می‌ماند و برگشت ایرانی‌هایی که در ازدحام این کنسرت‌ها شرکت کرده‌اند و باید بتواند این بیماری را کنترل کند چون عده‌ای بدون توجه به مسائل و شرایط موجود در کشور به سفری رفته‌اند که سوغاتش لامبدا و شیوع بیشتر کروناست. کسانی که به این بلوای خواننده‌ها ایراد می‌گیرند شرایط موجود در ایران را مشاهده می‌کنند که هنوز خیلی از ایرانی‌ها واکسینه نشده‌اند و با این شرایط در چنین محیط‌هایی قرار می‌گیرند. ضمن اینکه حضور در مسابقات یورو و بازگشایی کشورهای دیگر را توجیهی برای شرکت در این کنسرت‌ها می‌دانند این در حالی است که هنوز ایران به شرایطی مشابه با شرایط کشورهای دیگر از نظر واکسینه شدن مردمش نرسیده است و هنوز خیلی از افراد ناقلان بی‌علامت هستند و با وجود تست منفی وعدم واکسیناسیون بازهم اقدام به سفر در کشورهای خارجی و میزبان لامبدا می‌کنند.

واکسیناسیون شبانه در تهران

روزنامه ایران گزارشی از واکسیناسیون شبانه در پایتخت منتشر کرده است. این روزنامه به قلم محبوبه مصرقانی می‌نویسد: پس از شتاب‌گیری واکسیناسیون و شکست رکورد چندین باره تزریق واکسن در کشور روند نزولی بیماری کرونا در پایتخت و دیگر شهرها آغاز شده است. یکی از اقدامات مؤثر و اثربخش در تسریع سرعت واکسیناسیون عمومی افزایش مراکز تجمیعی و راه‌اندازی مراکز شبانه‌روزی تزریق واکسن در تهران است. به‌طوری که بنابر گزارش وزارت بهداشت دیروز با تزریق یک میلیون و ۵۹۰ هزار و ۲۰۵ دوز واکسن کرونا، رکورد تزریق روزانه واکسن در کشور برای چندمین بار شکسته شد. همچنین تاکنون ۲۴ میلیون و ۱۴۴ هزار و ۷۵۰ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۱۲ میلیون و ۴۹۲ هزار و ۵۹۸ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۳۶ میلیون و ۶۳۷ هزار و ۳۴۸ دوز رسید. ناگفته نماند با اعلام افزایش ساعت کاری مراکز واکسیناسیون به‌صورت شبانه‌روزی در پایتخت این امکان برای برخی از شهروندان ایجاد شده که ساعات پایانی شب هم برای تزریق مراجعه کنند اما برخی از گزارش‌ها هم نشان می‌دهد مرکز ۲۴ساعته در تهران (انتهای اتوبان کردستان) در چند روز گذشته شاهد شلوغی گسترده و تا ساعت سه صبح شاهد صف‌های طولانی بوده است. از طرفی به گفته سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در حال حاضر ۱۰۰۸ مرکز تجمیعی واکسیناسیون در کشور وجود دارد که سهم استان تهران ۱۲۷ مرکز است. از آنجا که نقش مؤثر واکسیناسیون در مهار این بیماری غیرقابل انکار است به یکی از مراکز تجمیعی واکسیناسیون در تهران سر زدیم و از مراجعان در مورد روند کلی واکسیناسیون پرسش کردیم.

نمکی عملا وزیر بهداشت روحانی نبود

«واردات واکسن جایگزین سیاست تولید واکسن شد» تیتر گزارشی از روزنامه شرق به قلم شهرزاد همتی است. این روزنامه نوشته: در دولت جدید شخص آیت‌الله رئیسی در تماس با رئیس‌جمهور چین درخواست خرید ۹۰ میلیون دوز واکسن را مطرح کرد و با پذیرش «شی جینپینگ» روند واردات واکسن «سینوفارم» یکباره متحول شد. این بخشی از گزارش رسانه نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی است که خبر از تماس تلفنی ابراهیم رئیسی با رئیس‌جمهور چین برای تأمین واکسن می‌دهد. به بیان دیگر، «شی جینپینگ» منتظر یک زنگ از سوی ابراهیم رئیسی بود تا واکسن به ایران برسد و اولویت تولید واکسن ایرانی کنار برود و واکسن مثل نقل‌ونبات در دسترس مردم قرار بگیرد. فارغ از اینکه تماس چه کسی باعث شد واکسن به ایران برسد و حالا دیگر بخش زیادی از مردم توانسته‌اند واکسینه شوند، قطعا این اتفاق، امر فرخنده‌ای برای ما ایرانی‌هاست که ۱۸ ماه است عزاداریم و روزانه ۴۰۰ نفر از ما کم شده‌اند. فارغ از هرچه اتفاق افتاده است، باید از اساس بابت این روزها که خیال عمده مردم از واکسیناسیون راحت شده، شاکر بود و این اصلا مهم نیست که نشان افتخار واردات واکسن بر سینه چه کسی آویخته می‌شود. اما تکلیف جان‌هایی که در دعواهای سیاسی از دست رفتند چه می‌شود؟ چه کسی می‌تواند پاسخ‌گوی خانواده‌هایی باشد که مادر را تنها برای چند روز دیرکرد واردات واکسن از دست داده‌اند؟ چه شد که اولویت ساخت واکسن ایرانی رنگ باخت و جایش را به واردات اورژانسی واکسن داد؟ در واقع سؤال اصلی این است که چه شد که حسن روحانی به «شی جینپینگ» زنگ نزد؟ شماره‌اش را نداشت؟ نمی‌دانست که باید زنگ بزند؟ یا چینی‌ها جواب تلفنش را ندادند؟ اصلا اگر ابراهیم رئیسی آن‌قدر میانه نزدیکی با رئیس‌جمهوری چین داشت، چرا زودتر تماس نگرفت؟ چرا زودتر وارد نشد تا این بازی مرگ روزمره تمام شود؟
در ادامه این گزارش، علی تاجرنیا معاون مدیریت و توسعه منابع انسانی سازمان نظام پزشکی گفته: در ابتدا تصمیم وزارت بهداشت و شخص آقای دکتر نمکی واردات نبود، گفت: اگرچه ایشان همان ابتدا گفتند ما برای خرید واکسن خارجی سفارش گذاشته بودیم، اما واقعیت این است که این سفارش برای کواکس بود و پیگیری جداگانه‌ای خارج از کواکس از طرف ایران برای تأمین واکسن انجام نمی‌شد. علت این مسئله هم تغییر رویکرد آقای نمکی بود؛ ایشان دیگر عملا وزیر بهداشت دولت حسن روحانی نبود و در مرحله‌ای به صورت جدی طرفدار واکسن برکت شده بود. شاید بد نباشد بدانید که مؤسسه تحقیقات رازی در مرحله تحقیقات خیلی جلوتر از برکت بودند، ولی به هر ترتیب تصمیم بر تولید برکت بود.
تاجرنیا با بیان اینکه عملا نمکی و وزارت بهداشت زیر بار واردات نمی‌رفتند و نگاهشان به تولید داخلی بود، گفت: «برای همین آن‌ها صرفا بر همان دستور و سفارش کواکس اکتفا کردند و قصد هم نداشتند کاری بکنند. پیگیری‌های نظام پزشکی باعث شد روند واردات کمی شتاب پیدا کند». تاجرنیا در ادامه به موضوعی درخور بحث اشاره می‌کند؛ او می‌گوید: گویا برکت واکسن خود را پیش‌فروش کرده بود. به نظر می‌رسد دلیل تمایل‌نداشتن برای خرید واکسن از خارجی‌ها این بود که برکت در ازای هر دوز واکسن، ۲۰۰ هزار تومان گرفته بود که اگر بخواهیم برای ۱۲۰ میلیون واکسن حساب کنیم، برکت از صندوق دولت عددی بالای یک میلیارد دلار از محل اعتبارات دولتی گرفت.

واکسن ستیزی جرم است

عکس روی جلد روزنامه سپید راوی گزارشی درباره واکسن‌ستیزان است؛ افرادی که بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی مثل زدن ماسک بر صورت در طی روزهای گذشته در برابر وزارت کشور تجمع کرده و با تزریق واکسن به مخالفت پرداخته‌اند. یاسر مختاری می‌نویسد: «از نظر قانون مجازات اسلامی فعل یا ترک فعلی که منجر به آسیب زدن به دیگران شود جرم است»
روزنامه جامعه پزشکی کشور می‌نویسد: برخی از مخالفان واکسن از مفاهیمی مانند حقوق شهروندی یا حقوق بشر برای مخالفت خود با واکسیناسیون یا واکسن‌ستیزی استفاده می‌کنند. حال این پرسش به وجود می‌آید که در زمان پاندمی بیماری مرگباری مانند کرونا، آیا مخالفت با ابزار رفع آن، مصداق حقوق شهروندی یا حقوق بشر است؟
شهرام شمس، پزشک و دانش‌آموخته حقوق به این روزنامه گفته: «از نظر علمی وقتی فرد می‌تواند واکسن علیه یک بیماری را با تکیه بر حقوق شهروندی خود تزریق نکند که آن بیماری ریشه‌کن شده باشد. اما وقتی که یک بیماری مسری در جریان باشد و فرد واکسن نزند و در صورت ابتلا به بیماری، درمان دریافت نکند، می‌تواند این بیماری را به دیگران انتقال داده و بیماری به سرعت در بین گروه‌های زیادی منتشر شود.»
وی همچنین در رابطه با اجباری کردن واکسن نیز گفت: «این موضوع به هیچ عنوان حقوق شهروندی را زیر سوال نمی‌برد. الان کشور با مرگ‌های روزانه بسیاری مواجه است و وزارت بهداشت تشخیص می‌دهد که با واکسیناسیون جلوی این مرگ‌ها را بگیرد. این موضوع نه تنها مخالفت با حقوق شهروندی نیست بلکه صیانت از آن است.»
شمس ادامه داد: «مخالفت با واکسیناسیون می‌تواند حقوق شهروندی را زیر سوال ببرد. اگر فردی مبتلا شود می‌تواند دیگران را مبتلا کند. واکسن نزدن می‌تواند هزینه اضافی بر اقتصاد و نظام سلامت تحمیل کند.»
وی یادآور شد: «در قانون مجازات اسلامی شخص در مقابل فعل یا ترک فعلی که دیگران را در خطر قرار دهد مسئول است. اگر ابتلای شخصی به یک بیماری فرد دیگری را در معرض خطر قرار دهد شخص از نظر قانونی مسئولیت دارد. طبق این قانون کسی اجازه ندارد کاری را انجام دهد که جان دیگران را به خطر بیندازد.»

سوالات و ابهامات پیش روی قرنطینه هوشمند

روزنامه همدلی اما قرنطینه هوشمند که پس از روی کار آمدن وزیر بهداشت جدید مطرح شده را هیاهویی برای هیچ خوانده است. این روزنامه می‌نویسد: قرنطینه هوشمند، پس از روی کار آمدن وزیر جدید بهداشت ورد زبان مسئولان این وزارتخانه و ستاد ملی مبارزه با کرونا شده است. این طرح بنا دارد ارائه همه خدمات و بازگشت به زندگی روزمره را به دریافت واکسن منوط کند. با وجود آنکه این طرح نسبت به عملکرد و رفتارهای گذشته مسئولان وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا ظاهری جذاب‌تر از خود نشان داده، اما ابهامات زیادی متوجه آن است؛ از جمله آنکه آیا اصلا محدودیت‌های برجسته‌ای وجود دارد که این طرح میل به رفع آن‌ها داشته باشد؟
این روزنامه با طرح این سوال که «دقیقا کدام محدودیت رفع می‌شود؟» می‌نویسد: ابهام دیگر قرنطینه هوشمند آنجاست که ضمانت اجرایی و نظارتی آن مشخص نیست. بهرام عین‌اللهی در توضیح اجرایی شدن قرنطینه عمومی همچنین گفته «همه فعالیت‌های روزمره با کارت واکسن، قابل انجام است و لازم نیست دیگر از قوه قهریه استفاده شود.» در عین حال محسن فرهادی معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت میانگین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور را ۴۱.۶۹ درصد و میزان استفاده از ماسک را ۴۴ درصد اعلام کرده است. این مقام مسئول وزارت بهداشت گفته که «پیش از این میزان استفاده مردم از ماسک حدود ۸۴درصد بوده است.» این رقم خود نشان‌دهنده فقدان نظارت یا نظارت دستگاه‌های قهریه به مقوله رعایت پروتکل‌های بهداشتی است؛ در ماه‌هایی که کشور با این ویروس مرگبار دست‌وپنجه نرم می‌کند، انتظار می‌رفت دستگاه‌های متولی امربه‌معروف و نهی از منکر مثل نیروی انتظامی با موضوع ماسک زدن در خیابان‌ها و اماکن عمومی هم دست‌کم رویکردی را که به مقوله عفاف و حجاب داشتند دنبال کنند، اما کمتر مشاهده شده است فردی به خاطر ماسک نزدن در خیابان یا اماکن عمومی تذکر بگیرد یا با او برخورد شود. البته حسن روحانی، رئیس دولت قبل صحبت‌هایی درباره جریمه ۵۰هزارتومانی افرادی که ماسک نمی‌زنند مطرح کرده بود، اما این‌که چند نفر تاکنون به خاطر ماسک نزدن جریمه‌شده‌اند خود جای سوال است. در این میان تنها محدودیت برجسته کرونا، محدودیت‌های تردد شبانه در شهرها بود که آن هم با اعلام علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا از روز یکشنبه رفع شده است.

این روزنامه در ادامه نوشته: عملکرد «واکسیناسیون هوشمند» برای مخالفان واکسن چه خواهد بود؟ برخی افراد یک روز به نام مقدسات با سوءاستفاده از شعائر دینی در هیات‌های مذهبی پروتکل‌های بهداشتی را می‌شکنند و روز دیگر با تجمع در برابر وزارت کشور به مخالفت با واکسیناسیون می‌پردازند که ابتلای خود این افراد به کرونا کمترین ضرری برای جامعه خواهد بود، بلکه آن‌ها چرخه سرایت ویروس و مرگ در اثر کرونا را تقویت می‌کنند. قرنطینه هوشمند چه برنامه‌ای برای ضدواکسن خواهد داشت؟ آیا برنامه‌ای برای محدودیت یا محرومیت این دسته افراد از برخی حقوق اجتماعی در دستور کار قرار دارد یا آن‌که به آن‌ها اجازه داده می‌شود بدون زدن واکسن و پوشاندن چهره خود با ماسک، دیگران را به کام مرگ بکشانند؟