زخم و ترمیم بافت به روایت مدیر SID؛ ۱۵ هزار بازدید و چهار هزار دانلود از مقالات کنگره های اول تا چهارم زخم و ترمیم بافت طی دو سال

ایسنا علوم پزشکی تهران- هفتمین کنگره سالانه زخم و ترمیم بافت با وجود همه‌گیری ویروس کرونا برگزار شد. در این کنگره بالغ بر ۴۰ سخنران، به بیان دیدگاه‌های علمی خود درباره زخم‌ و ترمیم بافت پرداختند که بسیاری از آن‌ها از سایر نقاط جهان به این کنگره ملحق شده بودند. اما این کنگره چه نقشی در سپهر علمی کشور داشته است؟ این بار ایسنا علوم پزشکی تهران به جای گفت و گو با پزشکان متخصص حوزه زخم، با فاطمه عظیم‌زاده، رئیس مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) به گفت و گو نشسته است. او بر اساس داده‌های SID فعالیت‌های سازمان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران در حوزه زخم و ترمیم بافت را روایت می‌کند.

خانم عظیم زاده! امسال هفتمین کنگره سالانه زخم و ترمیم بافت جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران برگزار شد. به خاطر زبان فنی و پیچیده‌ای که در سخنرانی‌های علمی وجود دارد شاید فهم آنکه این کنگره در سپهر علمی کشور چه نقشی ایفا می‌کند دشوار باشد. شما به عنوان یک ناظر فعالیت‌های علمی که به داده‌های سایت SID دسترسی دارید از اهمیت این کنگره روایت کنید.

سایت SID از سال ۱۳۸۳ شروع به نمایه سازی نشریات علمی کشور کرد. اکنون نزدیک به دو هزار عنوان نشریه علمی پژوهشی را در دل خود جای داده و با توجه به تعداد نشریات علمی پژوهشی و علمی ترویجی، بیش از دو هزار مجله اکنون روی سایت SID نمایه سازی می‌شود. از این تعداد، نزدیک به ۴۰۰ عنوان نشریه، نشریات علوم پزشکی هستند.

در کنار نشریات ما بخشی را برای نمایه‌سازی همایش های علمی داریم که در این بخش، همایش های علمی پزشکی هم مثل سایر همایش‌ها نمایه‌سازی می‌شود. کنگره‌ زخم و ترمیم بافت که هرسال توسط جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران برگزار می‌شود برای چهار دوره بر روی سایت نمایه‌سازی شده است و از مقالات دوره های اول تا چهارم کنگره در دو سال اخیر نزدیک به ۱۵ هزار بازدید و نزدیک به چهار هزار دانلود از مقالات اتفاق افتاده است. این موضوع علاوه بر آنکه نشان می‌دهد مخاطبان به‌خوبی از مقالات کنگره بهره‌‌مند می‌شوند نشان دهنده کیفیت مقالاتی است که در کنگره سالانه زخم و ترمیم بافت پذیرش و ارائه می‌شوند.

میزان رفرنس‌دهی به مقالات هم مشخص است؟

ما در مورد مقالات کنفرانس‌ها رفرنس‌ها را ثبت نمی‌کنیم. بنابراین تعداد رفرنس‌هایی که به مقالات داده شده است را نداریم اما همانطور که خدمتتان عرض کردم میزان استفاده از مقالات زیاد است.

آمار و ارقامی که بیان کردید میزان استفاده از مقالات را نشان می‌دهد اما بازدهی آن‌ها چگونه است؟

خوشبختانه فعالیت‌هایی که در مجموعه جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران اتفاق می‌افتد نشان‌دهنده‌ این است که صرفا بحث برگزاری کنگره مطرح نیست و در  کنار آن، برنامه ریزی‌های دیگری برای افزایش ظرفیت و توانمندی مجموعه و همچنین خدمت‌رسانی در این حوزه تخصصی وجود دارد. از این جهت جا دارد به سازمان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران تبریک بگوییم که ظرفیت علمی و عملی بسیار بزرگی را ایجاد کرده است. از نظر علمی به این خاطر که محققان فرصت مشارکت در حوزه زخم و ترمیم بافت به صورت بین‌المللی را پیدا کرده اند. از نظر عملی هم جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران به عنوان برگزار کننده این کنگره دنبال ایفای نقش به صورت میدانی بوده است که خوشبختانه خروجی‌های مثبتی مشاهده می‌کنیم. به نظر می‌رسد که حوزه علوم پزشکی جزو معدود جاهایی است که در کشور به صورت عملی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، چرا که یکی از انتقاداتی که به تولیدات علمی کشور می‌شود این است که میزان تولید علمی بسیار بیشتر از پیشرفت علمی سطح جامعه است و این تناسب لازم برقرار نیست و به عبارتی تب تولیدات علمی داغ تر از تب اجرای فعالیت‌های آن است. اما خوشبختانه مجموعه جهاد علوم پزشکی تهران نشان داده که هر دوی این ها را می‌توان در کنار هم داشت و آن‌ها را به خوبی با هم پیش برد.

بر اساس بررسی‌هایی که مجموعه ما از نظر تولیدات علمی در سطح کشور داشته، خوشبختانه جهاد دانشگاهی در حوزه علوم پزشکی جایگاه بسیار خوبی دارد و تولیدات علمی آن مطرح است. حتی چند نفر از متخصصین ما مثل آقایان دکتر منتظری، دکتر نصر اصفهانی و دکتر بهاروند افراد شاخص‌ علمی در سطح بین‌المللی هستند. این پژوهشگران جهاد دانشگاهی جزو یک درصد دانشمندان برتر جهان هستند و قطعا حضور این عزیزان و سایر پژوهشگران علوم پزشکی وزن فعالیت‌های علمی جهاد دانشگاهی در حوزه‌های پزشکی را بالا برده است. خوشبختانه خود جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران هم جزو مجموعه‌های موفق و تاثیرگذار بوده است.

بیشتر بخوانید:

حضور محققان ۵ قاره دنیا در هفتمین کنگره زخم و ترمیم بافت 

زخم و ترمیم بافت یک معضل جهانی است/ کنگره سالانه زخم به رسالت خود نزدیک شده است

بررسی درمان زخم‌های مزمن از طریق سیستم‌های مجازی در کنگره زخم و ترمیم بافت

گذشته از جهاد دانشگاهی به طور کلی فضای تولیدات علمی در علوم پزشکی در کشور را چطور ارزیابی می‌کنید؟

خوشبختانه پژوهشگران ما در علوم پزشکی در دنیا مطرح هستند. وقتی در یک سری پست‌های تخصصی بررسی می‌کنیم، می‌بینیم در بعضی حوزه‌های تخصصی، مجموعه‌های پژوهشی پزشکی کشور جزو ۱۰ مجموعه برتر دنیا هستند که این افتخار بزرگی برای کشور است. اما آنچه درباره این پژوهش‌ها به نظر می‌رسد این است که باید فعالیت های بیشتری در حوزه عملی انجام بگیرد. متاسفانه این بحث در کشور ما وجود دارد و حوزه علوم پزشکی هم از آن مستثنی نیست. اما در یک برآورد کلی این مشکل در حوزه علوم پزشکی کمرنگ‌تر از سایر حوزه هاست.

اجازه دهید سوالی هم درباره تولیدات علمی کشور به صورت کلی بپرسم. شمای بیرونی تولیدات علمی کشور را چگونه مشاهده می‌کنید؟

خوشبختانه وقتی تولیدات علمی کشور را از نظر حجم بررسی کنیم، مشاهده می‌کنیم که تقریبا در دو دهه اخیر این روند، صعودی است. اما همیشه یک اشکال اساسی مطرح می‌شود؛ روند رشد و توسعه کشور متناسب با روند تولیدات علمی ما پیش نمی‌رود. این انتقاد قابل تاملی است.

کشورهایی که از نظر حجم تولیدات علمی به ایران نزدیک هستند. با مقایسه ایران با آن‌ها – که می‌توانیم کشورهایی مثل ترکیه یا مالزی را مثال بزنیم – مشاهده می‌کنیم تولیدات علمی ایران نزدیک به تولیدات آن‌هاست اما وقتی سراغ شاخص‌هایی مثل رشد اقتصادی یا توسعه تکنولوژی می‌رویم می‌بینیم متاسفانه در بعضی جاها عقب هستیم. این مساله در مورد شاخص اقتصادی بسیار شدید است. برای نمونه تعداد مقالات تولید شده در ایران با ترکیه رقابت نزدیکی دارد اما میزان ثبت اختراع که کار را به فناوری نزدیک می‌کند بسیار پایین است. این درحالی است که ما بعضی سال‌ها در انتشار متون علمی از این کشورها جلوتر هم بوده‌ایم. بنابراین این ضرورت ایجاد می‌شود که سیاستگذاران کشور، یک مقدار رویکرد خود را تغییر دهند، صرفا انتشار علمی را نبینند و در کنار آن شاخص‌های دیگری را هم لحاظ کنند که نشان دهنده ورود دانش و اطلاعات علمی به حوزه فناوری و بهره‌بری از آن است.