علایم، راه های پیشگیری و ماهیت کرونا ویروس در گفت وگوی ایسنای علوم پزشکی تهران با متخصصان بیماری های عفونی

ایسنای علوم پزشکی تهران – ویروس جدید کرونا همچنان قربانی می‌گیرد. شمار موارد مرگ ناشی از ویروس جدید کرونا از قربانیان ویروس سارس در سال ۲۰۰۳ فراتر رفته است. سازمان بهداشت جهانی شیوع ویروس کرونا را یک وضعیت اضطراری برای بهداشت جهانی اعلام کرد. هنوز منبع شیوع این بیماری به طور قطعی اعلام نشده اما یقیناً این ویروس از حیوان به انسان منتقل شده و به سرعت در حال سرایت از انسان به انسان است. با توجه به اینکه برای درمان این نوع از کرونا ویروس هنوز دارویی وجود ندارد، توجه به علایم برای اینکه سریعتر تحت درمان قرار بگیرید و همچنین راه های پیشگیری از عدم ابتلای به این ویروس از مهم ترین اقدامات اولیه است.
متخصصان بیماری های عفونی در گفت وگو با ایسنای علوم پزشکی تهران، ضمن بیان ماهیت کرونا ویروس جدید علایم و راه های پیشگیرانه را مورد بررسی قرار دادند که در ادامه می خوانید:

عواملی که انتقال کرونا ویروس بین انسان ها را افزایش می دهند

دکتر حسینی، مختصص بیماری های عفونی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) در گفت وگو با ایسنای علوم پزشکی تهران، درباره ماهیت کرونا ویروس اظهار کرد: کرونا از خانواده ویروس هایی است که از نظر ژنومی RNA ویروس هستند. در حقیقت کرونا ویروس جزو ویروس های عفونت های تنفسی هستند. از نظر همه گیری و مخزن بیماری نیز، بیشتر مخازن حیوانی مانند خفاش، شتر، مار و گربه سانان دارند.

این مختصص بیماری های عفونی ادامه داد: انسان ها در این زنجیره به شکل اتفاقی مبتلا می شوند و علاوه بر ابتلا می تواند به عنوان یک منبع انتشار بیماری هم باشد، یعنی گسترش بیماری در جامعه انسانی به شکل موقت ناشی از مخازن و منابع انسانی است. علایم تنفسی، کرونا ویروس مانند ویروس آنفولانزاست، ولی دوره نهفته این بیماری مقداری طولانی تر از ویروس های تنفسی و آنفولانزاست و از دو روز تا چهارده روز، به طور متوسط حدود ۵ تا ۷ روز طول می کشد.

دکتر حسینی در مورد راه های انتقال کرونا ویروس گفت: راه انتقال این بیماری از انسان به انسان، ترشحات تنفسی است که در محیط های بسته در فاصله یک تا دو متری می تواند انتقال پیدا کند. سرما و زندگی تجمعی که در فصول سرد و فضای بسته است، ریسک انتقال این بیماری را افزایش می دهد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) افزود: علایم بالینی کرونا ویروس، می تواند علایم کریزا یا سرما خوردگی ساده باشد حتی بعضاً گفته شده است که می تواند بدون علامت هم مخصوصاً در سنین پایین باشد. ولی علایم اصلی شامل تب بالا و سر درد و علایم گوارشی و تهوع و استفراغ است.

وی در مورد خصوصیت بیماری کرونا، گفت: اطفال کمتر به کرونا ویروس مبتلا می شوند، میانگین سنی مبتلایان به کرونا ویروس چهارده سال به پایین است به همین دلیل تاکنون ابتلا افراد به کرونا با سنین پایین تر را کمتر شاهد بودیم این در حالی است که بسیاری از اطفال به سایر ویروس ها مثلاً به ویروس آنفولانزا مبتلا می شوند.

دکتر حسینی گفت: براساس گزارشات و مقالات چین، میانگین سنی مبتلایان به کرونا ویروس ۴۵ تا ۵۰ سال بوده و بیشتر مبتلایان به دلیل تماس های محیطی از جنس مذکر هستند. همچنین مواردی نسبتاً زیادی از ابتلا به کرونا ویروس در میان سالمندان نیز گزارش شده است.

همه مبتلایان به کرونا ویروس جان خود را از دست نخواهند داد

دکتر حسینی در مورد علت و میزان مرگ و میر ناشی از ابتلا به کرونا ویروس، گفت: سیر بیماری کرونا ویروس در میان برخی از افراد خود به خود محدود می شود و در میان کسانی که مشکلات و بیماری های زمینه ای دارند ممکن است که به سمت گسترش بیماری و عوارض پیش رود که مهم ترین عارضه آن بحث سندرم حاد تنفسی و در نهایت آی سی یو است؛ تعدادی از این افراد ممکن است که به جهت تشدید بیماری و نارسایی حاد تنفسی فوت شوند.

این مختصص بیماری های عفونی تصریح کرد: براساس اعلام گزارشی از چین بیش از ۹۰۰ نفر بر اثر ابتلا به بیماری کرونا ویروس جان خود را از دست دادند و بیش از ۴۰ هزار نفر دیگر نیز به این ویروس مبتلا شدند و در بستری هستند و تعدادی نیز به بخش آی سی یو منتقل می شوند که ممکن است برخی از این مبتلایان نیز در نهایت فوت کنند. متأسفانه هنوز درمان شناخته شده ای برای این بیماری صدق نمی کند. البته ممکن است که دانشمندان و متخصصان طی ماه ها و سال های آینده به یک داروی موثر برای درمان بیماری کرونا برسند.

دکتر حسینی در پاسخ به این پرسش که آیا هر فردی که به کرونا ویروس مبتلا شود، در نهایت فوت خواهد شد؟ گفت: خیر؛ در همه موارد ابتلا به کرونا، مرگ را شاهد نخواهیم بود. کرونا ویروس مانند آنفولانزاست، بر اثر بیماری آنفولانزا هم تعدادی فوت شدند، آنان کسانی بودند که اغلب بیماری زمینه ای از جمله بیماری قلبی، کلیوی، ریوی و نقص سیستم ایمنی داشتند یا سالمند بودند، بیماری در بدن این افراد پیشرفت می کرد و به سمت نارسایی حاد تنفسی می رفت که در نهایت منجر به مرگ فرد می شد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) افزود: اگر به آمار چینی ها از مبتلایان و قربانیان کرونا ویروس توجه کنید، متوجه می شوید که درصد فوتی ها نسبت به کل جمعیت مبتلایان بسیار کمتر است؛ کسانی که در اثر بیماری کرونا فوت می شوند، معمولاً افرادی هستند که دچار بیماری های زمینه ای هستند.

وی با بیان اینکه در صورت ابتلای افراد جامعه به کرونا ویروس لزوماً این بیماری در همه افراد به یک شکل تأثیر نخواهد داشت، اظهار کرد: بسیاری از مبتلایان به کرونا ویروس بستری نمی شوند و گذرشان به آی سی یو نمی خورد و فوت نمی شوند. اما این بیماری به دلیل اینکه از ابتدا به همراه ترس و وحشت بود و در سطح جهان در حال گسترش است، نگرانی هایی را برای همه مردم جهان به همراه داشته است.

دکتر حسینی گفت: بدن افراد ایمنی نسبی نسبت به ویروس های سرماخوردگی آنفولانزا دارند بنابراین بدنشان این نوع از ویروس ها را می شناسد، ولی چون کرونا ویروس تقریباً نو پدید است و تغییرات ژنومی دارد، بدن نسبت به آن آشنایی ندارد و می تواند مقداری در غیر از سنین اطفال، پاسخ ایمنی بدن افراد شدید باشد و برخی دچار نارسایی ریوی حاد می شوند.

ویروس کرونا تا مدت ها روی سطوح می ماند

وی در مورد راه های پیشگیری از ابتلا به کرونا ویروس گفت: اصل درمان احتیاط های تماسی و استراحت و ایزوله کردن بیماران و درمان های علامتی، کنترل تب و سر درد و کنترل اسهال تهوع و استفراغ است تا بیمار در گذر زمان به سمت بهبود پیش رود.

این مختصص بیماری های عفونی تصریح کرد: بهترین، ساده ترین و در دسترس ترین راه پیشیگری است، بهترین اقدام پیشگیری این است که افرادی که مشکوک به ابتلا هستند به پزشکان متخصص عفونی و بیمارستان ها جهت ارزیابی و تشخیص و درمان مراجعه کنند در عین حال احتیاطات تماسی عام و ترشحات تنفسی رعایت شود، شست و شوی مداوم دست و صورت و استفاده از ماسک و مراقبت از پاشیدن ترشحات تنفسی هنگام عطسه و سرفه و حتی صحبت کردن نیز مهم است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) ادامه داد: بهترین ماسک، ماسک های جراحی و بهتر از آن ماسک های N95 و N100 است، بهتر است که ماسک ها فیلتر داشته باشند و مخصوص یک نفر باشد. باید توجه داشت که پس از چند ساعت استفاده از ماسک، خاصیت سلولزی آنها از بین می رود و دیگر اثر پیشگیری کننده ندارند. هم بیماران و هم افرادی که با آنها در تماس هستند باید از ماسک استفاده کنند.

دکتر حسینی در پایان گفت: علاوه بر اقدامات پیشگیرانه ذکر شده، ضد عفونی کردن سطوح از جمله اقدامات ضروری است چون ممکن است میکروب مدتی روی سطوح بمانند لذا سطوح باید به طور مرتب ضد عفونی شوند. شست و شو با آب و صابون یا ماده های ضد عفونی کننده که در بیمارستان ها داریم، موثر هستند.

چگونه از ویروس‌های کرونا در امان بمانیم؟

دکتر مینو محرز، دیگر متخصص بیماری های عفونی در گفت وگو با خبرنگار ایسنای علوم پزشکی تهران، به علایم و راه های پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا اشاره و اظهار کرد: کروناویروس‌ها خانواده بزرگی از ویروس‌ها هستند که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری سارس را شامل می‌شود.

وی گفت: بیماری کرونا که اکنون در چین اپیدمی شده و به برخی از کشورهای دیگر نیز انتقال یافته، از یک سرماخوردگی آغاز می شود و به مرور زمان تشدید می یابد و به یک بیماری سخت تبدیل می شود. متأسفانه تاکنون واکسن و درمان خاصی برای درمان این بیماری ساخته نشده لذا این بیماری یکباره شیوع پیدا می کند و از راه هوا منتقل می شود.

وی به علایم کرونا ویروس اشاره و خاطرنشان کرد: این بیماری با علایم شدید تنفسی، تب و گاهی علایم خونریزی همراه است و افرادی که همزمان دارای بیماری دیگری باشند و کودکان مبتلا به بیماری‌های قلبی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کروناویروس‌ها هستند.

دکتر محرز با اشاره به اینکه معمولاً شدت سرماخوردگی که کروناویروس عامل آن باشد، بیشتر است، تصریح کرد: کرونو ویروس‌ها که پس از راینو ویروس‌ها بزرگترین عامل ابتلا به سرماخوردگی هستند، بیشتر در زمستان و بهار باعث سرماخوردگی می‌شوند و افراد در این فصول باید بسیار مراقب باشند که به این بیماری ها مبتلا نشوند.

وی اظهار کرد: با توجه به سابقه بیماری های این چنینی در منطقه خاورمیانه لازم است که همه مردم راه های پیشگیری از این بیمار را بدانند، معتقدم شستن مکرر دست ها در طول روز احتمال ابتلا افراد به این بیماری ها را بسیار کاهش می دهد.

وی تأکید کرد: اگر می خواهیم خود و فرزندانمان زندگی سالمی داشته باشیم و از ابتلا به بیماری های خطرناک و مرگ آوری چون کرونا در امان باشیم، باید هم یاد بگیریم و هم به فرزندانمان یاد دهیم که به طور مرتب قبل از غذا و همچنین در طول روز بارها دست های خود را بشویند.

این متخصص بیماری های عفونی با بیان اینکه کرونا ویروس در مواردی منجر به مرگ می شود و تاکنون نزدیک به ۳ درصد قربانی داشته است، گفت: با توجه به اینکه این بیماری یکباره شیوع پیدا می کند، افراد در صورت سفر به سایر کشورها باید بسیار مراقب باشند و پیشگیری لازم در این زمینه در مدنظر قرار دهند.

دکتر محرز به مسئولان مربوطه وزارت بهداشت برای کنترل شرایط و جلوگیری از بروز بیماری کرونا در کشور، توصیه کرد: همانطور که به راحتی و در عرض چند ساعت از قاره ای به قاره دیگر می روید، به همان راحتی هم ویروس ها از کشوری به کشور دیگر انتقال می یابند بنابراین لازم است که مسئولان مربوطه کشور توجه ویژه و لازم را داشته باشند و برای جلوگیری از ورود این ویروس به کشور تمهیداتی انجام دهند، از جمله اینکه در ورودی فرودگاه ها مناطق قرنطینه ایجاد کنند تا کسانی که از چین و دیگر کشورهای آلوده وارد ایران می شوند تحت نظارت و کنترل قرار گیرند و اگر تب دارند، ایزوله شوند تا علت اصلی بیماری یا تب افراد مشخص شود.

تب و تغییرات گوارشی از علایم بیماری کرونا ویروس

دکتر مسجدی در مورد کرونا ویروس و خطرات و علایم آن اظهار کرد: ویروس کرونا یک خانواده است و یکی از خصوصیات ویروس ها این است که در شرایط و محیط های مختلف به اصطلاح پزشکی دچار یک دگردیسی می شوند و در نتیجه نسل جدیدی از ویروس ها با خصوصیات متفاوت از ویروس قبلی به وجود می آید.

وی ادامه داد: ویروسی که اخیراً در چین شیوع کرده، از خانواده کرونا ویروس است که به نظر می رسد این ویروس در خفاش و مار تغییرات ژنتیکی پیدا کرده و سپس از طریق مار به انسان منتقل شده و متأسفانه این ویروس انسان به انسان در حال سرایت است.

این متخصص ریه گفت: سرایت یا انتقال سریع این ویروس بین افراد، یکی از خصوصیات بد این ویروس هاست که می تواند گاهی همه گیر شود و خطر سلامت در سطح بین المللی به وجود آورد و اگر خوب کنترل نشود با مرگ و میر توأم گردد.

وی با بیان اینکه کرونا ویروس ها مدام در حال جهش هستند، تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که در حال حاضر با آن درگیر هستیم، مواجهه با میکروبهاست، بدن انسان هایی که در معرض این ویروس ها هستند، به مرور زمان در برابر داروهای مربوطه مقاومت پیدا می کند یا مقداری تغییرات ژنتیکی اتفاق می افتد و با یک مدل و نوع جدیدی از همان میکروب مواجهه می شویم که مقداری با نسل قبلی تفاوت دارد و در زمان بروز و شیوع این ویروس های جدید، درمانی برای آنها وجود ندارد.

از دست دادن به یکدیگر پرهیز کنید

وی در مورد علایم مبتلایان به کرونا ویروس گفت: علایم کرونا شبیه سرماخوردگی معمولی است؛ تب، سرفه، مقداری سردرد و حالت کوفتگی بدن، علایم گوارشی مانند حالت تهوع، گاهی استفراغ و اسهال و سایر تغییرات دستگاه گوارشی را به همراه دارد و ممکن است این علایم تا همین حد متوقف شود، ولی مشکل اینجاست که عوارض این بیماری ادامه پیدا می کند و فرد را دچار مشکلات ریوی می کند و متأسفانه منجر به مرگ می شود.

دکتر مسجدی درمورد راهکارهای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا گفت: مهم ترین اقدام این است که افرادی که از محل شیوع بیماری کرونا یعنی چین به کشور وارد می شوند، تحت کنترل و نظارت قرار گیرند، افرادی که دچار تب یا علایم تنفسی هستند حتماً در قرنطینه قرار گیرند و تحت نظر باشند تا اطمینان حاصل شود تب و علایم تنفسی ناشی از کرونا ویروس نیست.

این متخصص ریه همچنین به مردم کشورمان توصیه کرد: باید مراقبت های بهداشتی فردی را جدی تر بگیریم. مشکل ما فقط کرونا ویروس نیست بلکه در حال حاضر شبه آنفولانزا هم کم و بیش در کشور وجود دارد. افرادی که دچار بیماری سرماخوردگی و شبه آنفولانزا هستند در منزل بمانند و استراحت کنند تا این بیماری بهبود یابد. افراد بوسیدن و دست دادن را به حداقل برسانند، با موارد مشکوک که مواجه می شوند حتماً دست های خود را ضد عفونی کنند. اگرچه ماسک ها خیلی تأثیرگذار نیستند، اما توصیه می شود.

دکتر مسجدی گفت: برخی از افراد مجبور هستند به خارج از کشور سفر کنند حتی برخی مجبورند به کشورهایی که کرونا در آن شیوع یافته یا دیده شده، سفر کنند؛ این افراد باید توجه داشته باشند که این ویروس در چند روز ابتدایی چندان نشانه های حادی ندارد و ممکن است هر فردی به آن مبتلا شده باشد لذا در حین سفر حتماً از خود مراقبت کنند و مراقبت هایی که بیان کردم را اجرایی کنند و آگاه باشند که دارو و اکسنی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد و تنها راه مبتلا نشدن مراقبت از خود است.

احتمال مرگ ۸۰ درصد بیماران مبتلا به کرونا ویروس

دکتر احتشام در گفت وگو با ایسنای علوم پزشکی تهران، در مورد ماهیت کرونا ویروس گفت: کرونا ویروس های قبلی تنها بین حیوانات منتقل می شد و احتمال انتقال حیوان به انسان کم بود، اما نسل جدید این کرونا ویروس ها از حیوان به حیوان و انسان به انسان انتقال می یابد؛ انتقال این ویروس بین انسان به انسان در حال گسترش است و هنوز نوع ژن این ویروس جدید را کامل آنالیز نکردند و در حال بررسی RNA آن هستند.

وی در مورد خطرات نسل تازه کرونا ویروس گفت: کرونا ویروس ها همیشه سرماخوردگی های ساده بودند که در فصل زمستان و بهار شیوع بیشتری داشتند، ولی نسل جدید کرونا ویروس ها در نهایت به بیماری ریه با نام علمی ARDS یا سندرم دیسترس تنفسی بالغین منجر می شود و احتمال مرگ و میر مبتلایان به این بیماری بالای ۷۰ تا ۸۰ درصد است.

دکتر احتشام در مورد علایم بیماری نسل تازه کرونا ویروس، اظهار کرد: علایم این بیماری شبیه سرماخوردگی ساده، همراه با سرفه، تب، آبریزش بینی و تنگی نفس است؛ معمولاً کرونا ویروس ها تا همین حد علایم دارند و باید ظرف چند روز بهبود یابند، ولی کرونا ویروس هایی که پیشرفته تر شوند به سمت علایم شبه ذات الریه می روند، یعنی درد قفسه سینه، تب های شدید و بسیار طولانی، خلط های چرکی و در نهایت اگر ریه بیش از حد درگیر شود و علایم تنفسی فوقانی، کاملاً سیستم تحتانی تنفس را درگیر کند، علاوه بر علایمی که بیان کردم، علایم ARDS نیز بروز می کند یعنی فرد مبتلا، به سختی تنفس می کند و اکسیژن بدن پایین می آید که بیمار نیاز به اقدامات پیشرفته مثل لوله گذاری و… دارد.

افراد مستعد بیشتر مراقب خود باشند

این متخصص ریه احتمال خطر ابتلا افراد مستعد به کرونا ویروس را بالاتر دانست و تصریح کرد: به طور کلی یکسری افراد در معرض خطر بیشتر هستند، همانطور که این افراد در بیماری های قبلی مثل آنفولانزا احتمال داشت که زودتر و به صورت حادتر به این بیماری مبتلا شوند، این افراد شامل اطفال، زنان باردار، زنان و مردان مسن است.

وی ادامه داد: به طور کلی کسانی که سیستم ایمنی ضعیف داشته باشند، چه بیماران سرطانی که شیمی درمانی می شوند و بیماران نارسایی کلیه که دیالیز می شوند، بیماران دیابتی و بیماری های مزمن و انسداد مزمن ریه بیشترین افراد در معرض خطر هستند که به این ویروس ها مبتلا می شوند و می توانند مراحل بالای درگیری تنفسی در میان آنان رخ دهد.

این متخصص ریه در مورد راهکارهای پیشگیرانه ابتلا به کرونا ویروس جدید گفت: ممکن است این ویروس جدید هنوز وارد کشور نشده باشد، اما باید پیشگیری و مراقبت های لازم را به عمل آوریم. باید سعی کنیم حداقل تماس را با کسانی که به سفرهای زیارتی یا کشورهای آسیایی مثل چین رفته اند، داشته باشیم. در سال ۲۰۱۲ هم ویروس همه گیری به کشور وارد شد و منشأ آن کشور عربستان و شهر مکه اعلام شد بنابراین باید سعی کنیم حداقل دو هفته از تماس با کسانی که از سفر بازگشتند، اجتناب کنیم.

دکتر احتشام افزود: شیوع این ویروس جدید هنوز در کشور گزارش نشده، ولی ممکن است که این ویروس وارد شده باشد و مراقبت های اولیه مثل شست وشوی مداوم دست ها، پرهیز از دست دادن و روبوسی مخصوصاً با افرادی که علایم سرماخوردگی دارند، ضروری است. در اماکن عمومی اگر تماسی با شیء داشتیم حتماً دست ها را بشوییم، محیط کار خود را استریل و تمیز کنیم؛ این اقدامات پیشگیرانه بسیار کمک می کند که حداقل تماس را با این ویروس داشته باشیم.

کیت های تشخیص زودتر در اختیار پزشکان قرار گیرد

این متخصص ریه در پاسخ به این پرسش که مسئولان و مقامات بهداشتی و مربوطه لازم است در زمینه جلوگیری از شیوع و گسترش این یبماری ویروسی در کشور چه اقداماتی انجام دهند؟ گفت: آنطور که مسئولان مربوطه قول دادند بناست کیت های تشخیصی در کشور بسیار باشد تا پزشکان بتوانند با نمونه گیری از گلو یا خون سریع تر افرادی که به این بیماری مشکوک هستند را تشخیص دهند.

دکتر احتشام در پایان خاطرنشان کرد: این ویروس بر خلاف آنفولانزا هیچ درمان خوراکی ندارد و تنها می توان اقدامات حمایتی انجام داد بنابراین تشخیص به موقع این بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن بسیار به ما کمک می کند. لازم است افرادی که از کشورهای مبتلا به این ویروس به کشورمان سفر کردند، کاملاً در قرنطینه قرار گیرند تا تیپ جدید این ویروس وارد کشور نشود چرا که این ویروس کشنده است.